Có Những Giấc Mơ

Một chút tự sự: Tôi là người thích những giấc mơ và tất nhiên, đêm ngủ thường nằm mơ.
Có một bài hát dễ thương của nhạc sĩ Phạm Duy :” Có ai nằm ngủ không mơ? Biết em nằm ngủ hay mơ, Nửa đêm trăng xuống đứng chờ ngoài hiên”….
Tôi nghĩ rằng mọi người đều mơ nhưng để nhớ lại những giấc mơ thì không phải ai cũng nhớ.

“The Knight’s Dream” ( Giấc mơ thiên thần” ) – Antonio de Parada 1655

Trong nhiều giấc mơ tôi thường thấy những giấc mộng đẹp. Có khi thấy mình lang thang ở một vùng trời nào xa lạ, một thành phố, phong cảnh nên thơ nhưng lại thấy rất quen thuộc, hay bởi kiếp trước mình đã sống hoặc đã từng đến đó? Có lúc tôi thấy mình đang đứng trước một bức tranh thu, với cánh rừng ngập lá vàng, đẹp đến nỗi tôi đã bước hẳn vào trong tranh, rồi sau đó khi tôi đã “hóa thân” vào tranh thì chung quanh tôi là ngập tràn lá vàng mùa thu… Những giấc mơ có khi ám ảnh tôi đến nỗi đôi khi tôi chợt nhớ đến một câu chuyện nào đó, một hình ảnh nào đó mà không thể nhớ nổi đã bắt nguồn từ nơi nào, hay chính là từ trong những giấc mơ của mình.
Ngày trước, lúc tôi còn ở nhà bên chồng, có lẽ do nỗi buồn và sự tù túng nhiều ngày đã làm tôi có một đêm mơ thấy mình đang ở trên lầu cao, cửa khóa chặt ( y hệt như trong thực tế ), và trời đang mưa to, cảnh vật tối hù. Bỗng đâu người yêu cũ ( mối tình đầu từ năm tôi 19 tuổi ) .. xuất hiện trước cổng nhà, trong mưa – thật lâm ly và không kém phần lãng mạn như trong tiểu thuyết của nữ sĩ Quỳnh Dao… Dĩ nhiên anh ấy không thể vào, và tôi thì không thể ra. “Nội bất xuất ngoại bất nhập”… Mắt tôi ướt nhòe, không hiểu do trời mưa hay bởi tôi khóc. Giật mình thức dậy, thấy gối mình ướt!
Cũng có nhiều giấc mơ hết sức tâm linh. Lúc trẻ, nhiều lần tôi nằm mơ thấy đức Phật Quan âm đứng trên tòa sen trong một cái hồ, và ngài đã đưa tay đón tôi. Cũng có thể do có thời gian tôi đã vẽ rất nhiều ảnh Phật, mà thích nhất là bức Phật Quan Âm và Đồng tử.
Một lần, năm ấy tôi đang dạy học ở Vĩnh Long. Một hôm về nhà tôi nghe mẹ kể chuyện đồng cốt, tôi hơi nhăn mặt nói với mẹ: “Mẹ tin làm gì chuyện ấy!” Khoảng một vài tuần sau, lúc đang ngủ trong khu nội trú trường học ở Vĩnh Long, tôi bỗng mơ thấy có một người phụ nữ mặc áo xanh đỏ nhiều màu, từ xa đi đến phía tôi với vẻ mặt rất giận dữ. Trong giấc mơ, tôi đang thắc mắc không biết người ấy là ai, thì bà đã lao đến tôi rất nhanh và tát tôi lia lịa đến tối tăm mặt mũi, vừa tát vừa nói: “Không tin nè! Không tin nè!”… Tôi đã rất kinh hoàng và vùng vẫy dữ dội để thoát ra khỏi giấc mơ. Bừng tỉnh, tôi thấy mình rất mệt. Và tự dưng mắt tôi sụp nặng không mở lên nổi. Trời đã sáng, tôi nhào đến gương soi. Ôi trời ơi, mắt tôi sưng húp! Không phải sưng bình thường, mà càng lúc mắt trái càng sưng to. Kể cho mẹ tôi nghe, mẹ chỉ nói: “Con bị phạt rồi! Mỗi chiều tối, con hãy thắp nhang và cầu xin tha lỗi đi thôi”. Tôi mang con mắt sưng này gần mấy tháng sau mới xẹp hẳn. Hú hồn, nhưng đến bây giờ tôi vẫn còn thắc mắc về giấc mơ ấy. Vì sau đó vài năm, khi tôi đã quên giấc mơ này thì lại nằm mơ thấy người phụ nữ ấy, vẫn từ xa đi đến nhưng lần này bà mỉm cười với tôi. Trong giấc mơ tôi đã không nhớ đó là ai, thì bà cười hiền hậu nói rằng: “Ta là người đã .. đánh con sưng mắt!”
Lúc đó chúng tôi đang chờ ngày lên một con tàu ra đi, tôi hỏi ngay bà rằng chuyến đi có thành công không, bà chỉ lắc đầu rồi biến mất. Và sau đó đã đúng như vậy thật. Chuyến tàu ấy đã không rời bến.
Lại có nhiều giấc mơ .. kinh dị. Năm con trai tôi học Y khoa năm thứ nhất, có lần cháu đem về một vật gì đó bọc trong túi nylon, đem thẳng lên phòng làm việc và nói với tôi: “Mẹ đừng mở ra xem mẹ nhé!” … Ái chà, thà nó đừng nói, chứ nói như vậy làm cho tôi thật tò mò… Nhưng cũng nghe lời con, không mở! Đêm cháu vào phòng ngủ, mệt quá nên quên tắt đèn, và cả cái vật mà cháu đem về cũng quên cho lại vào bao. Thấy đèn còn sáng, tôi bước vào định tắt đèn thì eo ơi.. tôi đã nhìn thấy “cái đó” nằm trên bàn. Tôi run bắn người, định chạy vào phòng con gọi nó ra nhưng thấy nó đã ngủ say nên tôi đành vội chụp lấy cái bao bên cạnh và ụp lên trên vật lạ ấy. Bạn có biết đó là cái gì không? – Một cái sọ người khô!
Đêm khuya thanh vắng, chỉ có mình tôi lục đục thu dọn cho xong cái “hiện trường” kia, tôi tắt đèn rồi trở về phòng mình. Dĩ nhiên là khó ngủ. Lúc chìm vào trong giấc ngủ, khoảng 2 -3 giờ sáng, bỗng tôi mơ thấy một cậu bé chừng 10 -12 tuổi, khuôn mặt sáng sủa dễ thương, mặc sơ mi cộc tay cũng sạch sẽ, đứng xa xa nhìn tôi cười. Lại giật mình thức dậy, tôi cứ băn khoăn không ngủ được nữa. Đến sáng thằng con thức dậy thấy vật lạ nó đem về đã được đậy lại, cu cậu biết ngay là mẹ đã phát hiện đó là cái gì. Tôi chỉ hỏi nó một cách nhẹ nhàng:” Con ơi, con lấy cái đó ở đâu vậy con?” – Dạ, bệnh viện Nhi Đồng!” Tôi hết hồn khi nghĩ đến giấc mơ : – “Đem trả lại đi con.” – “Dạ, con mượn về học mà, con trả ngay đây”… Từ đó cháu không dám đem về nhà nữa. Đối với các sinh viên Y khoa thì chuyện tìm tòi học hỏi trên cơ thể con người là chuyện bình thường. Cháu vẫn kể những lần thực tập mổ xác, các sinh viên nữ có người ngất xỉu, còn cháu trong thời gian đầu bị ám ảnh bởi mùi formol, đi đâu cũng nghe có mùi. Riết rồi cũng quen! Một bác sĩ quen kể cho chúng tôi nghe chuyện tương tự năm anh còn là sinh viên Y khoa. Anh cùng vài người bạn thuê nhà trọ trong thời gian học, một đêm các anh cũng mượn ở bệnh viện cái sọ người về học. Đêm ấy bà chủ nhà trọ không ngủ được, gõ cửa phòng anh mà hỏi:” Các cậu có đem cái gì lạ về nhà không?” Khi nghe bà gõ cửa, các anh đã giấu biến cái sọ dưới gầm giường nên nói ngay:” Không có!” Bà quay ra. Lát sau lại quay lại:” Có không? Sao tôi cứ nhắm mắt ngủ là thấy có người đòi .. trả lại đầu cho tôi?”… Rồi bà hăm he:” Này, có đem cái gì về thì mau mà trả đi nghe không?” Các anh hết hồn, đang đêm cũng phải xách vật ấy đi mà trả lại bệnh viện.
Và tôi còn nghe kể nhiều chuyện, có chuyện rất xúc động: Ở một bệnh viện nhi của thành phố, có một người mẹ trẻ đem đứa con gái nhỏ đang ốm nặng vào bệnh viện rồi nói dối “Con chờ ở đây nhé, mẹ đi một chốc thôi rồi sẽ trở về”.. Nhưng cô ta đã bỏ trốn luôn, các y tá trong bệnh viện đã chăm sóc cho đứa bé gái bất hạnh ấy. Bệnh nặng quá, ít lâu sau đứa bé mất. Sau này có tin đồn rằng vào buổi tối, nhiều người thường bắt gặp một đứa bé gái ngồi khóc ở hành lang bệnh viện. Hỏi thì bé trả lời: “Con chờ mẹ con. Mẹ nói là chỉ đi một chút thôi rồi quay lại với con nhưng con cứ chờ hoài”.. Tin đồn đó bắt nguồn từ đâu? Từ một giấc mơ của một cô y tá nào đó đã từng chứng kiến cảnh cô bé qua đời trong niềm hy vọng không nguôi là người mẹ sẽ trở lại? Hay đã có ai nhìn thấy rõ ràng linh hồn cô bé lang thang vất vưởng ở đó, nói đúng ra là “ma”?
Một số người kể về người thân khi sắp mất, hay đã mất rồi, họ thường nằm mơ thấy người ấy về báo mộng, như là một cái “điềm”. Hay đây là thần giao cách cảm?

“The Nightmare” ( Cơn Ác mộng ) – John Henry Fuseli 1781

Nghe vậy, tôi cứ băn khoăn suy nghĩ, có linh hồn hay không, giấc mơ có liên quan hay không, có thật không?
Có người giải mã được giấc mơ. Cũng có người có khả năng thôi miên và người được thôi miên sẽ kể lại vanh vách những gì trong quá khứ, kể cả từ kiếp trước.
Tôi còn nhớ năm lớp 12 được học nhiều môn triết học ngoài Tâm lý, Đạo đức còn có Siêu hình học. Tôi thích những chủ đề về Duy tâm, Huyền bí … Giấc mơ được định nghĩa là “những trải nghiệm, ảo tưởng trong trí óc con người trong lúc ngủ”. Giấc mơ nằm ngoài sự điều khiển của chúng ta nên thường không có thật. Nhưng cũng có nhiều giấc mơ mà trong đó ta biết là mình đang mơ, hoặc không biết đang mơ. Có những giấc mơ có lẽ bắt nguồn từ những mong muốn, mơ ước của con người. Có những giấc mơ khủng khiếp do từ sự ám ảnh, sợ hãi nào đó mà ta gọi là “Ác mộng”. Có những giấc mơ ấn tượng và nhiều cảm xúc có thể tạo nguồn cảm hứng mãnh liệt cho con người, như trong âm nhạc, văn chương hay hội họa. Một số câu chuyện thú vị về giấc mơ như nữ văn sĩ người Anh Mary Shelley vào thế kỷ 18 đã viết cuốn truyện kinh dị Franskentein với một số ý tưởng từ trong giấc mơ của bà. Ca sĩ Paul Mc Cartney của the Beatles nói rằng sau một giấc mơ, anh đã tỉnh giấc với bản nhạc Yesterday vang lên trong đầu.
Một họa sĩ đã vẽ một loạt tranh trừu tượng với chủ đề “Giấc mơ”. Tôi hỏi anh làm sao vẽ được những giấc mơ? Nhiều lần tôi mơ đến những cánh rừng mùa thu với sắc vàng lộng lẫy, nhưng rất khó để vẽ lại những gì đã “nhìn thấy” trong giấc mơ đã qua khi mình không phải là thiên tài!
Tôi nhớ lại có lần đã lâu, có một chị Việt kiều nhờ tôi vẽ một bức chân dung cho bà ngoại. Chị chỉ có một bức ảnh 4*6 cm đen trắng nhỏ xíu. Chị yêu cầu tôi vẽ lớn theo qui cách 40*60 cm và cho màu. Tôi vẽ gần xong, đến màu áo thì tôi bí không nghĩ ra là màu nào. Thường áo các bà cụ già thì màu đen, nâu, gụ v.v. Đêm đến lại nằm mơ thấy một bà cụ chít khăn kiểu miền Bắc, mặc áo dài màu nâu sữa. Sáng đến chỗ làm, tôi pha ngay màu nâu sữa. Đến ngày lấy hàng, chị Việt kiều đứng sửng sốt nhìn bức tranh: “Em vẽ bà ngoại chị giống quá! Ôi màu áo nữa. Bà chị lúc còn sống rất thích và hay mặc màu nâu sữa như thế này!”… Tôi có thoáng chút rợn người.
Con trai tôi cũng thường nói: “Con hay nằm mơ mà sau đó ít lâu thường xảy ra những chuyện như con đã mơ thấy!”
Đúng vậy, con người ai cũng mơ. Mơ rồi quên, hoặc mơ để nhớ. Trăn trở về giấc mơ, có lần tôi đã viết một bài thơ, về “số phận”:
..”Có những giấc mơ hóa thành sự thật,
Có những cuộc đời bỗng chốc biến thành mơ”!..

“Tôi đã mơ một giấc mơ”, bài hát trong vở nhạc kịch “Những người khốn khổ” ( Les misérables ) phỏng theo tác phẩm cùng tên của đại văn hào Victor Hugo, do nhạc sĩ Claude-Michel Schoenberg sáng tác vào năm 1980, cũng là câu chuyện đời của nữ ca sĩ Susan Boyle khi cô cất tiếng hát “I dreamt a dream” trong cuộc thi Britains Got Talent 2009. Bài hát đã làm thay đổi cuộc đời cô, cho “giấc mơ hóa thành sự thật”:

“I had a dream my life would be
So different from this hell I’m living
So different now from what it seemed
Now life has killed the dream I dreamed”…

* NGUYỄN DIỆU TÂM